Shtetet e Bashkuara të Amerikës kanë rikonfirmuar edhe njëherë mbështetjen ndaj Bashkimit Evropian si ndërmjetësues të dialogut. Mbështetje konkrete ambasadori amerikan, Jeffrey Hovenier, i dha sot (e mërkurë) edhe ndërmjetësve evropianë të dialogut, Josep Borrell dhe Miroslav Lajçak.
Në samitin e Paqes dhe Demokracisë (KDPS), Hovenier tha se vetëm normalizimi i marrëdhënieve Kosovë-Serbi i sjell dy vendet më pranë institucioneve trans-atlantike. Derisa theksoi se Shtetet e Bashkuara dhe partnerët e shohin dialogun e lehtësuar nga BE si më të mirën dhe si të vetmen mënyrë për të avancuar dhe arritur integrimin e plotë evropian dhe paqe e prosperitet të qëndrueshëm në rajon.
E siç tha ai, zbatimi i marrëveshjes së bazike dhe aneksit të saj nga të dyja palët, mbetet pritshmëri e ShBA-së.
“Ne po përpiqemi të mbështesim secilin vend këtu për t’u transformuar, për t’u bërë një kontribues i sigurisë dhe jo një burim problemesh dhe destabiliteti. Kjo do të thotë se do të vazhdoni të shihni mbështetjen e plotë amerikane për dialogun e lehtësuar nga BE. ShBA ka besim të plotë në Bashkimin Evropian, në lehtësimin e saj të dialogut, dhe se ShBA ka besim të plotë te përfaqësuesi i Lartë Borrell dhe përfaqësuesi Special i BE-së, Lajçak, si zbatues objektivë të kësaj politike. Dhe, këtu nuk dua të flas me fjalë. Është e rëndësishme për të gjithë akterët në këtë proces, të pranojnë procesin në të cilin janë dhe të luajnë ‘poker’ me letrat që u janë shpërndarë. Dhe për të mbajtur parasysh këtë vizion që punon drejt marrëdhënies së normalizimit, duke punuar drejt zbatimit komplet dhe të plotë të [marrëveshjes së] Ohrit dhe aneksit të zbatimit të saj nga të dyja palët që është pritshmëria jonë, zbatimi i plotë nga të gjithë, është rruga përpara, e sjell Kosovën shumë më afër këtij vizioni që ne ndajmë për integrim të plotë në strukturat evropiane dhe euroatlantike”, tha Hovenier, dy ditë pasi kryeministri i Kosovës, Albin Kurti, drejtoi akuza ndaj Lajçakut, që e cilësoi si ndërmjetësues të njëanshëm.
Ai theksoi se ShBA-ja dhe vendet transatlantike e mbështesin paqen dhe angazhohen për të, sikurse bën në Bosnje dhe në Kosovë, porse shtoi se njerëzit e rajonit duhet të jenë udhëheqës në avancimin e vziionit të tyre.
“Unë kam qenë dëshmitar i dorës së parë i fuqisë, kapacitetit të aleancave transatlantike dhe strukturave evropiane dhe partneriteteve që ne ndërtuam së bashku kur mobilizuam forcat tona për t’i dhënë fund spastrimit etnik apo dhunës në Bosnje apo këtu në Kosovë. Herë pas here, pa pushim, Aleancat Translatike, angazhimi diplomatik, veprimet e NATO-s, aktiviteti dhe vendimet e BE-së janë dëshmuar në elementë thelbësorë dhe të rëndësisë kritike të angazhimit të diplomacisë dhe sigurisë në ndjekjen e paqes. Por ne nuk mund ta arrijmë këtë, ne mund ta mbështesim atë, ne mund ta lehtësojmë atë, por njerëzit e rajonit duhet të jenë udhëheqës në shikimin dhe avancimin e vizionit të tyre dhe ne jemi të gatshëm të qëndrojmë plotësisht në mbështetje të një vendi të fuqishëm dhe kuptimplotë”, tha Hovenier.
Ambasadori amerikan theksoi se e ardhmja e Ballkanit Perëndimor mbetet në institucionet evropiane dhe transatlantike.
“Procesi zyrtar i anëtarësimit në BE është duke u zhvilluar për Shqipërinë, Malin e Zi, Maqedoninë e Veriut dhe Serbinë. Këto janë ndryshime. Dhe ndërsa sfida kryesore aktuale për arritjen e këtij vizioni të një Evrope krejtësisht të lirë dhe në paqe, që përfshin Ballkanin Perëndimor në opinionet tona, padyshim që lufta brutale e gjithanshme që Putin po bën tani për Ukrainën, siç e thashë tashmë në fjalim, Ballkani Perëndimor mbetet një element thelbësor, jo vetëm kritik, por absolutisht thelbësor i vizionit. Evropa nuk është e tërë pa Ballkanin Perëndimor, duhet të jemi të qartë. Pra, ndërsa ky rajon është qartësisht pjesë qendrore e Evropës, sot jam po aq i sigurt sa kam qenë ndonjëherë se e ardhmja e Ballkanit Perëndimor mbetet në institucionet evropiane dhe transatlantike”, vijoi ai.
Edhe pse sfidat e sigurisë dhe politike sot nuk ndihen si në epokën e Millosheviqit, Hovenier theksoi se një dështim për të arritur marrëdhënie të normalizuara mes Kosovës dhe Serbisë është dhe mbetet pengesë e madhe për avancimin e rajonit.
“Qëllimi i SHBA-së mbetet shumë, shumë i qartë, kjo marrëveshje aktuale, kjo përpjekje për të avancuar marrëdhëniet e normalizuara është një hap i përkohshëm drejt një qëllimi eventual të njohjes reciproke mes këtyre dy vendeve, kjo duhet të ndodhë, nuk mund të keni paqe të qëndrueshme pa të. Por një dështim për të avancuar, një dështim për të arritur marrëdhënie të normalizuara është dhe mbetet një pengesë e madhe për avancimin e këtij rajoni në institucionet evropiane dhe euroatlantike me të gjitha pasojat shoqëruese, jo vetëm për Kosovën dhe Serbinë, por për rajonin.
Ambasadori amerikan u shpreh se janë duke punuar shumë për të ndihmuar Kosovën dhe Serbinë, që të kenë të ardhme të qëndrueshme dhe të begatë. Sipas tij, ShBA-ja pret që ta sheh Kosovën “të zërë vendin e saj të merituar, si një vend i mesëm i vogël i Ballkanit Perëndimor, vend që njihet nga i gjithë komuniteti ndërkombëtar për atë që është, një shtet plotësisht i pavarur dhe sovran, kjo është e padiskutueshme.”
