Euro mbush 25 vjet

Megjithรซ papรซrsosmรซritรซ, euro รซshtรซ dรซshmuar tรซ jetรซ mรซ e mirรซ se alternativa e mospasjes dhe e ka krijuar njรซ zonรซ stabiliteti.

Euro u konceptua nรซ Madrid nรซ dhjetor tรซ vitit 1995, si njรซ mรซnyrรซ pรซr tโ€™i dhรซnรซ fund krizรซs sรซ mekanizmit tรซ kursit tรซ kรซmbimit tรซ Sistemit Monetar Evropian (EMS) qรซ kishte filluar nรซ shtator tรซ vitit 1992 me krizรซn e sterlinรซs. Dhe pati njรซ zhvillim tรซ gjatรซ, deri katรซr vjet mรซ vonรซ, kur, mรซ 1 janar 1999, barazitรซ e monedhรซs u fiksuan nรซ mรซnyrรซ tรซ pakthyeshme dhe BQE mori kontrollin e politikรซs monetare.

Lindja e euros zgjati 24 muaj โ€“ njรซ periudhรซ kalimtare gjatรซ sรซ cilรซs qarkullonin vetรซm monedhat kombรซtare.

Qรซ atรซherรซ kanรซ ndodhur shumรซ zhvillime. Ndryshe nga parashikimet e tmerrshme tรซ ekonomistรซve tรซ njohur, si Milton Friedman apo Martin Feldstein, tรซ cilรซt parashikuan dรซshtimin e euros pรซr shkak tรซ papรซrsosmรซrisรซ sรซ strukturรซs sรซ saj dhe rrezikut ekonomik dhe politik qรซ sillte kjo, monedha e pรซrbashkรซt jo vetรซm qรซ ka mbijetuar, por ka anรซtarรซ tรซ shtuar nรซ mรซnyrรซ tรซ vazhdueshme nรซ klubin e tij: inkorporimi i fundit i Kroacisรซ e รงon numrin e vendeve tรซ euros nรซ 20, pothuajse dyfishi i 11 vendeve fillestare.

Dhe katรซr vende tรซ tjera โ€“ Andorra, San Marino, Vatikani dhe Monako โ€“ pรซrdorin euron dhe mund tรซ nxjerrin monedhat e tyre euro. Por nuk ka qenรซ njรซ rrugรซtim i lehtรซ. Janรซ bรซrรซ gabime, disa tรซ shmangshme, tรซ tjera rezultat i papรซrvojรซs apo dinamikave tรซ รงoroditura politike, tรซ cilat e afruan euron shumรซ pranรซ greminรซs gjatรซ krizรซs dhe qรซ e kanรซ kufizuar kapacitetin e eurozonรซs pรซr rritje.

Nga njรซ kรซndvรซshtrim historik, historia e euros รซshtรซ historia e krizave tรซ saj. Bumi ekonomik gjerman i gjeneruar nga bashkimi i dy Gjermanive ishte njรซ goditje asimetrike pรซr Evropรซn, duke e shtyrรซ Bundesbankรซn ta adoptonte njรซ pozicion tรซ fortรซ anti-inflacioni nรซ vitet 1991-92, i cili, edhe pse i nevojshรซm pรซr Gjermaninรซ, pรซrfundoi tรซ jetรซ tepรซr i ngushtรซ pรซr pjesรซn tjetรซr tรซ Sistemit Monetar Evropian, dhe qรซ รงoi nรซ largimin e sterlinรซs nga ky sistem dhe zhvlerรซsimin e disa prej monedhave tรซ Sistemit Monetar Evropian.

Euro filloi tregtimin mรซ 1 janar 1999, me njรซ kurs kรซmbimi 1.18 kundrejt dollarit amerikan, por u zhvlerรซsua shpejt me pothuajse 30 pรซr qind, nรซ njรซ nivel mรซ tรซ ulรซt prej 0.82 euro pรซr dollar nรซ tetor tรซ vitit 2000 โ€“ pรซr shkak tรซ normave tรซ larta tรซ interesit nรซ SHBA dhe ribalancimi i rezervave valutore tรซ vendeve tรซ euros, i cili bรซri qรซ Banka Qendrore Evropiane, BQE tรซ ndรซrhyjรซ nรซ tregjet valutore pรซr ta stabilizuar monedhรซn e porsalindur.

Prej aty, njรซ vlerรซsim pothuajse i pandรซrprerรซ, i nxitur nga euforia nรซ periferi tรซ eurozonรซs qรซ inkurajoi flukset e kapitalit, por edhe akumulimin e รงekuilibrave deri nรซ 1.60 euro pรซr dollar nรซ vitin 2008. Shenjat e para tรซ krizรซs financiare globale, me pezullimin e tรซrheqjeve tรซ likuiditetit nรซ disa fonde franceze dhe mungesรซn e kapitalit tรซ disa bankave gjermane si pasojรซ e humbjeve nรซ investimet e tyre nรซ hipotekat subprime amerikane, shรซnuan maksimumin e euros.

spot_imgspot_img
Klikoni Kร‹TU pรซr tโ€™u bรซrรซ pjesรซ e kanalit zyrtar tรซ ATVLIVE.TV nรซ Viber.

Bรซni Subscribe nรซ kanalin zyrtar tรซ ATV-sรซ nรซ YouTube โ€“ Kliko Kร‹TU

LAJME Tร‹ TJERA

spot_img
spot_img

PUBLIKUAR Sร‹ FUNDI

spot_img
spot_img

LAJME Tร‹ TJERA