Mesazhi i Donald Trump është i qartë: tarifat po vijnë. Ky ka qenë një qëndrim i presidentit amerikan.
Por cilat tarifa dhe kur? Taksa mbi importet janë vendosur aq shpesh dhe shpejt që nga marrja e tij e detyrës, saqë është e vështirë t’i mbash mend të gjitha, shkruan BBC.
Trump tashmë ka rritur detyrimet mbi importet kineze, çelikun, aluminin dhe disa mallra nga Kanadaja dhe Meksika. Taksat më të larta për makinat pritet të hyjnë në fuqi këtë javë, transmeton KosovaPress.
Tani pritet që Donald Trump të zbulojë detajet e planit të tij për një grup më të gjerë tarifash, të cilin ekipi i tij e ka zhvilluar gjatë javëve të fundit.
Shtëpia e Bardhë e quan atë “Dita e Çlirimit”. Pra, çfarë mund të mësojmë të mërkurën, tregon BBC News.
Sa të larta janë tarifat?
Shtëpia e Bardhë nuk ka thënë se sa të larta mund të jenë tarifat, megjithëse analistët kanë parashikuar norma të ndryshme të mundshme.
Gjatë fushatës vitin e kaluar, Donald Trump mbështeti një tarifë prej 10% mbi të gjitha importet që hyjnë në SHBA, duke sugjeruar ndonjëherë se mund të ishte 20% – madje 60% për importet nga Kina.
Pasi mori detyrën, ai prezantoi idenë e tarifave “reciproke”, duke sugjeruar se normat mund të ndryshojnë nga një vend në tjetrin.
“Shumë thjesht, nëse ata na taksojnë, ne i taksojmë ata”, tha ai në shkurt, pak para se të urdhëronte zyrtarët të zhvillonin një plan të tillë.
Shtëpia e Bardhë e ndërlikoi menjëherë situatën, duke vënë në dukje se rekomandimet e tyre do të pasqyronin jo vetëm tarifat, por edhe politika të tjera që ata i konsiderojnë të padrejta ndaj bizneseve amerikane, siç është Tatimi mbi Vlerën e Shtuar (TVSH).
Kjo ka shkaktuar pasiguri mes bizneseve dhe liderëve politikë, të cilët përpiqen të kuptojnë se sa e madhe do të jetë kjo taksë për produktet e tyre dhe si ajo që do të shpallet të mërkurën do të ndërveprojë me tarifat e tjera, si ato për çelikun dhe aluminin, që tashmë janë në fuqi.
Zyrtarët në Evropë, për shembull, po përgatiten për një tarifë dyshifrore mbi eksportet e tyre. Donald Trump tha më herët këtë vit se planifikon të vendosë një taksë importi prej 25% mbi mallrat nga Bashkimi Evropian, transmeton KosovaPress.
Cilat vende mund të preken?
Administrata Trump nuk ka konfirmuar ende cilat vende do të preken, megjithëse ka sugjeruar se njoftimi i së mërkurës do të jetë i gjerë.
Të dielën, presidenti tha se tarifat e reja mund të zbatohen për “të gjitha vendet”, duke sugjeruar një rikthim të mundshëm te tarifa e përgjithshme që ai mbështeti në fushatë.
Kjo shuajti shpresat e disa vendeve, si Britania e Madhe, që mendonin se mund të mos binin në sy, megjithëse shumë ende shpresojnë të negociojnë një marrëveshje.
Por ende nuk është e qartë nëse tarifat do të zbatohen njësoj për të gjithë apo do të jenë më të synuara.
Muajin e kaluar, Sekretari i Thesarit, Scott Bessent, tha se përpjekjet ishin të përqendruara te “15-të e ndoturit” – 15% e vendeve që përbëjnë pjesën më të madhe të tregtisë me SHBA dhe vendosin tarifa ose rregulla të tjera që vendosin në pozitë jo të favorshme firmat amerikane.
Zyra e Përfaqësuesit të Tregtisë së SHBA, teksa përgatitej të hartonte rekomandime, identifikoi vendet për të cilat ishte “veçanërisht e interesuar”.
Këto përfshinin: Argjentinën, Australinë, Brazilin, Kanadanë, Kinën, Bashkimin Evropian, Indinë, Indonezinë, Japoninë, Korenë, Malajzinë, Meksikën, Rusinë, Arabinë Saudite, Afrikën e Jugut, Zvicrën, Tajvanin, Tajlandën, Turqinë, Mbretërinë e Bashkuar dhe Vietnamin.
Trump vetë ka rezervuar disa nga kritikat e tij më të ashpra për aleatët historikë dhe partnerët e mëdhenj tregtarë, si Kanadaja dhe BE.
“Miku ka qenë, shpeshherë, shumë më i keq se armiku”, deklaroi ai javën e kaluar.
Çfarë ndikimi do të kenë tarifat?
Tarifat janë taksa mbi importet. Pra, pyetja e madhe është, kush do të paguajë?
Teknikisht, përgjigja është e thjeshtë: kompanitë amerikane që sjellin mallra do të jenë ato që do të përballojnë faturën, veçanërisht nëse Shtëpia e Bardhë fillon të zbatojë tarifat “menjëherë”, siç sugjeroi zëdhënësja Karoline Leavitt të martën.
Por sa më të mëdha të jenë tarifat, aq më shumë do të kërkojnë firmat mënyra për të kompensuar ato kosto, qoftë duke ndryshuar furnitorët, duke i shtyrë partnerët e biznesit të ndajnë barrën – ose duke rritur çmimet për amerikanët.
Shumë kompani kanë thënë se tashmë po përgatiten për këtë hap. Por kjo është një lojë e rrezikshme, sepse nëse kompanitë rrisin çmimet shumë, blerësit thjesht do të largohen.
Këto dinamika kanë rritur rreziqet e një recesioni ekonomik si në SHBA – ashtu edhe përtej kufijve të saj, ku shumë kompani mbështeten te shitjet në Amerikë.
Trump thotë se kompanitë që duan të shmangin tarifat thjesht mund të bëjnë biznes në SHBA, por kjo nuk është një zgjidhje e menjëhershme apo e lehtë, duke pasur parasysh kostot e larta të punësimit dhe ngritjes së fabrikave.
Nëse përfshijmë luhatjet valutore dhe hakmarrjen e mundshme nga vendet e tjera, pasojat e përpjekjes së Trump për të ribalancuar tregtinë globale ka të ngjarë të mbeten të paparashikueshme edhe shumë kohë pas njoftimit të së mërkurës.
