Udhëheqësit e G7 ranë dakord dje t’i japin hua Ukrainës 50 miliardë dollarë të krijuara nga asetet e ngrira të shtetit ruse, në ditën e parë të një samiti që pa SHBA-në të nënshkruajë një marrëveshje sigurie 10-vjeçare me Kievin për të siguruar që vendi të mund të vazhdojë të mbrohet nga Rusia.
Presidenti i SHBA, Joe Biden përshëndeti hapat e ndërmarrë në samit si një shenjë se presidenti rus Vladimir Putin “nuk mund të na ndajë”.
”Ju nuk mund të na ndani dhe ne do të jemi me Ukrainën”, tha Biden gjatë një konference të përbashkët për shtyp me presidentin ukrainas, Volodymyr Zelensky, dje në mbrëmje.
Vërejtjet e tij erdhën pasi ai dhe Zelensky nënshkruan një marrëveshje afatgjatë që përcakton marrëdhëniet e sigurisë së Uashingtonit me Kievin në kuadër të G7-s, në Italinë jugore.
Pesëmbëdhjetë vende të tjera kanë përfunduar tashmë marrëveshje të ngjashme afatgjata sigurie me Kievin, duke përfshirë BM, Francën dhe Gjermaninë.
Marrëveshja e SHBA rregullon gjerësisht bashkëpunimin midis dy vendeve në të gjitha nivelet e mundshme, përfshirë pajisjet ushtarake, stërvitjen dhe manovrat.
Në të njëjtën kohë, Ukrainës i kërkohet të zbatojë reforma të ndryshme në fushën e drejtësisë, zbatimit të ligjit dhe luftimit të korrupsionit, por edhe në kapacitetet dhe strukturat ushtarake për të arritur standardet e NATO-s në të ardhmen.
Pakti i SHBA-së nuk përfshin dislokime apo armë specifike
Siç pritej, marrëveshja nuk përmban asnjë angazhim për të vendosur forcat e armatosura amerikane për mbrojtjen e Ukrainës. Biden e ka përjashtuar gjithmonë kategorikisht këtë – pavarësisht apeleve të fundit nga presidenti francez Emmanuel Macron për të dërguar ushtarakë atje.
Uashingtoni thotë se qëllimi është më tepër t’i mundësojë Ukrainës të vazhdojë të mbrohet.
Marrëveshja gjithashtu nuk premton për furnizimin e sistemeve specifike të armëve.
Megjithatë, Biden ngriti shpresat e Ukrainës se së shpejti mund të marrë sisteme shtesë të mbrojtjes ajrore ”Patriot” nga aleatët perëndimorë, duke thënë se pesë vende kishin marrë angazhime për bateritë ”Patriot” dhe sisteme të tjera të mbrojtjes ajrore.
Uashingtoni i ka ofruar tashmë Kievit një nga sistemet e avancuara të mbrojtjes ajrore dhe thuhet se mund të premtojë një të dytë në ditët në vijim, megjithëse qeveria nuk e ka konfirmuar zyrtarisht këtë.
Rusia pushtoi Ukrainën në fund të shkurtit 2022 dhe që atëherë ka zhvilluar një luftë agresioni në shkallë të gjerë kundër vendit fqinj.
SHBA është aleati më i rëndësishëm i Kievit në fushatën e mbrojtjes.
Të dyja palët kishin kohë që po negocionin marrëveshjen dypalëshe të sigurisë.
G7 premton 50 miliardë dollarë kredi nga asetet e ngrira ruse
Më herët, samiti në Italinë jugore filloi me një marrëveshje për t’i dhënë Ukrainës 50 miliardë dollarë hua duke përdorur interesin e krijuar nga asetet e ngrira të shtetit ruse, në një shfaqje të madhe mbështetjeje për Kievin.
Udhëheqësit e Grupit të të Shtatëve – që përfshin BM, Kanadanë, Francën, Gjermaninë, Italinë, Japoninë dhe SHBA – thanë se ishte arritur një marrëveshje për paketën e madhe të kredisë.
Kievi do të përdorë paratë për të forcuar mbrojtjen e tij, për të paguar për rindërtimin e infrastrukturës dhe për të financuar buxhetin e shtetit.
Planifikimi për strukturën e paketës së kredisë ka nisur prej disa kohësh.
SHBA fillimisht kishte bërë fushatë në favor të mbledhjes jo vetëm të të ardhurave nga interesi, por edhe vetë aseteve të ngrira dhe përdorimit të tyre për të ofruar mbështetje financiare për Kievin.
Qeveria amerikane thotë se rreth 280 miliardë dollarë para të bankës qendrore ruse janë bllokuar në vendet perëndimore për shkak të sanksioneve të vendosura që kur Rusia filloi sulmin e saj në shkallë të plotë ndaj Ukrainës më shumë se dy vjet më parë.
Pjesa më e madhe e parave ruse është brenda Bashkimit Evropian.
Institucioni financiar me bazë në Bruksel, Euroclear – deri tani zotëruesi më i madh në BE i aktiveve të ngrira të bankës qendrore ruse – tha kohët e fundit se kishte mbledhur rreth 4,4 miliardë euro (4,7 miliardë dollarë) në interes në 2023.
Por disa vende evropiane kishin rezerva të mëdha për përdorimin e parimit dhe interesit, duke rezultuar në kompromisin në të cilin interesi përdoret si kolateral për të shlyer kredinë.
SHBA do të ndërhyjë në rast se politika ndryshon tablonë e kredisë
Një çështje e mprehtë është se kush do të bartte rreziqet e kreditit nëse sanksionet e BE-së mbi asetet nuk mund të zgjateshin, për shembull për shkak të vetos së një shteti anëtar.
Kjo do të thotë se interesi nuk mund të përdoret më për të shlyer kredinë.
Të enjten, SHBA deklaroi gatishmërinë e saj për të mbajtur barrën kryesore të huasë shumëmiliardë dollarëshe, tha një përfaqësues i lartë i qeverisë amerikane në margjinat e samitit.
SHBA është e gatshme të japë deri në 50 miliardë dollarë, ose shumën totale të kredisë për Kievin, tha zyrtari amerikan, megjithëse ai theksoi se “ne nuk do të jemi të vetmit huadhënës”, duke shtuar se do të marrin pjesë edhe të tjerë.
Moska e zemëruar me huanë për Ukrainën
Rusia kritikoi kredinë për Ukrainën.
”Përdorimi i fondeve të vjedhura nga Rusia për aventurat luftarake të regjimit të Kievit është kriminal dhe cinik dhe paraqet një goditje të mëtejshme ndaj ligjit ndërkombëtar”, tha zëdhënësja e Ministrisë së Jashtme Ruse, Maria Zakharova në një konferencë për shtyp.
Ajo kërcënoi se reagimi rus do të ishte i dhimbshëm për Brukselin.
