Përgatiti: Fatlum Jashari
Rishikimi nga Gjykata Kushtetuese i draft-statutit të Asociacionit të Komunave me Shumicë Serbe, ishte një pikë të cilën kryeministri Albin Kurti u thirr kur tregoi se pranoi propozimin e BE-së dhe ishte i gatshëm të nënshkruajë më 26 Tetor.
Një klauzolë të tillë e parashihte edhe marrëveshja e parimeve e vitit 2015.
Megjithatë, në Kosovë ka vendime të pazbatuara të Gjykatës Kushtetuese, si ai i vitit 2016 për njohjen e pronësisë së tokave për Manastirin e Deçanit, apo ai i vitit 2022 për shkollat në Kamenicë.
Në kontekstin e garancisë së zbatimit çfarëdo vendimi eventual të Gjykatës Kushtetuese, ish-nënkryetari i saj, Kadri Kryeziu, u referohet detyrimeve që rrjedhin nga neni 116 i Kushtetutës.
“Gjykata Kushtetuese kur merr vendim, organet e shtetit janë të detyruara t’i zbatojnë këto vendime. Nëse jo, atëherë Prokuroria ka për obligim që të marrë masa në këtë drejtim për zbatimin e vendimeve… Nëse nuk zbatohen vendimet e gjyqësorit parashihen dënime penale, ose veprime penale nga Prokuroria e Shtetit”, tha Kryeziu.
Drafti, sipas Kryeziut, mund të shqyrtohet nga Kushtetuesja vetëm njëherë.
“Ky mund të shkojë vetëm një herë në Gjykatën Kushtetuese, vendim i Gjykatës Kushtetuese është ‘a res judicata’, që nënkupton që vendimet që i merr gjykata nuk i përsërit, por jep rekomandime. Dhe, organi kompetent ka për detyrë t’i përmirësojë”, tha Kryeziu.
Duke përmendur deklaratën e viteve më parë, nga emisari Miroslav Lajcak, “se Kushtetuta nuk është bibël që të mos ndryshohet”, politologu Fidan Ukaj vlerëson se megjithatë ka dallime me vitin 2015.
“Tashmë kemi edhe një qartësim nga faktori ndërkombëtar se drafti duhet të jetë në frymën e Gjykatës Kushtetuese, e po ashtu në harmoni me legjislacionin e Kosovës. Mendoj se kjo rezistencë e deritanishme nuk ka qenë krejt e kotë, sepse ka bërë që Kushtetuta të mos preket, por drafti të jetë i cili duhet t’i nënshtrohet frymës kushtetuese”, tha Ukaj.
Në dhjetor të vitit 2015, Gjykata Kushtetuese kishte vlerësuar se marrëveshja për Asociacionin nuk është në harmoni me Kushtetutën, në 23 pika të saj, por kishte konstatuar se ai duhet të themelohet në pajtim me marrëveshjen e ratifikuar në Kuvend më 2013.
