Përgatiti: Fatlum Jashari
Të paktën edhe për dy vjet kompania private KESCO do të vazhdojë monopolin në furnizimin me energji elektrike në Kosovë.
Javën e kaluar, pas prezantimit të raportit, i cili konstaton se ka përqendrim të lartë të tregut dhe mungesë likuiditeti, Zyra e Rregullatorit për Energji vendosi që kompania turke të vijojë të jetë furnizues i shërbimit universal, që është i barasvlershëm me obligimin e shërbimit publik me kushte të rregulluara.
Ky obligim vendoset kur ka dominim të tregut nga një kompani, që në rastin e Kosovës mundësohet nga marrëveshja për furnizim me shumicë KEK-KESCO, si pjesë e procesit të privatizimit.
Marrëveshja vijon të mbetet e paprekur, përkundër se Bashkimi Evropian e vlerëson atë si pengesë kyçe në raport me liberalizimin e tregut.
“Kosova ende nuk ka bërë progres në ristrukturimin e marrëveshjes ekzistuese për furnizim me shumicë ndërmjet Kompanisë Kosovare për Furnizim me Energji Elektrike (KESCO) dhe Korporatës Energjetike të Kosovës (KEK). Largimi nga marrëveshja e furnizimit me shumicë do të kontribuonte në zhbllokimin e konkurrencës dhe likuiditetit në treg, për të mirën e konsumatorëve të energjisë në Kosovë”, thuhet në raportin e Komisionit Evropian.
Teksa shprehen të pafuqishëm për veprim, me arsyetimin se gjatë privatizimit janë përjashtuar nga marrëveshja, në ZRRE shpresojnë në hapje të tregut.
“ZRRE-ja e ka përkrahë edhe krijimin e bursës shqiptare (ALPEX), bashkimin e tregut me Shqipërinë. Dhe si e tillë, ky është një parakusht dhe një lehtësim për sjelljen e konkurrencës në vend dhe shpresojmë që në vitet në vazhdim do të kemi konkurrencë të mjaftueshme dhe të kemi mundësi që edhe ne, konsumatorët, të zgjedhin në mënyrë vullnetare të shkojnë të zgjedhin furnizuesit komercialë. Të mos ketë nevojë që ZRRE-ja në të ardhmen të përcaktojë tarifat”, tha kryesuesi i bordit të ZRRE-së, Ymer Fejzullahu.
Megjithatë, gjendja faktike e dominimit të plotë, sipas ekspertit të energjisë Naim Bujupi, nuk jep shpresë për liberalizim të tregut së shpejti.
“KESCO-ja, e cila mbulon 99% të tregut me pakicë, dhe kjo tregon që në një të ardhme të afërt do ta kemi të pamundur të ndërtojmë një treg likuid. Shto faktin se ekziston marrëveshja mes KEK-ut dhe furnizuesit publik për shitblerje të energjisë për rreth 30 euro për megavat orë, që një çmim tejet i ulët krahasuar me çmimin e tregut dhe kjo i pengon që të futen furnizuesit e rinj në tregun elektroenergjetik të Kosovës”, tha Bujupi.
Marrëveshja për furnizim me shumicë, në kuadër të procesit të privatizimit, e obligon KEK-un energjinë e prodhuar t’ia shesë ekskluzivisht KESCO-s, për një çmim të rregulluar prej 29.5 euro për megavat orë – përveç tepricave, të cilat mund t’i shesë në treg ose t’i shkëmbejë, si rasti me Shqipërinë.
