Përgatiti: Kastriot Tahiri
Me ujë e fshesë për xhama, në mes të rrugës të ekspozuar ndaj rrezikut. Kjo është përditshmëria e disa fëmijëve nëpër lagjet e Prishtinës.
Vetëm në kryeqytet, numri i fëmijëve qe bëjnë punë të rrezikshme varion nga 100 deri në 150, shumica e të cilëve vijnë nga komuna e Fushë Kosovës e ju përkasin komuniteteve jo shumicë.
Daljen në rrugë të fëmijëve po e sheh me shqetësim, drejtori i Qendrës për Punë Sociale në Fushë Kosovë, Abaz Gjigoli. Sipas tij, kushtet ekonomike po i detyrojnë ata të dalin e të punojnë.
“Jemi dëshmitar të krizës financiare, edhe kur flasin menaxherët me prindërit e fëmijëve që të tërheqin fëmijët nga rruga arsyetimet e tyre janë që shuma nuk mjafton për jetesë. Këta fëmijë duhet me iu kthy bankave shkollore e të fitojnë shërbime që i përgjigjen nevojave të moshave të tyre. Për të ndaluar ne kemi adresuar një numër të madh të fëmijëve nëpër qëndrime ditore”, tha Gjigoli.
Dalja dhe puna e fëmijëve në rrugë po cilësohet me rrezikshmëri të lartë, nga institucionet e shtetit. Qeveria e konsideron këtë si të ndaluar, e që e ka përfshirë në Projekt-Udhëzimin Administrativ për Parandalimin dhe Ndalimin e Formave të Rrezikshme të Punës së Fëmijëve.
Që hartimi dhe miratimi i këtij projekt-udhëzimi është i rëndësishëm e thotë edhe ish-Avokati i Popullit, Hilmi Jashari.
Sipas tij udhëzimi ka plotësuar boshllëkun që kishte ligji për të drejtat e fëmijëve.
“Ligji është i bazuar në konventat ndërkombëtare, e kjo u zbërthye edhe janë përfshi në mënyrë më të konkretizuar që e plotëson atë boshllëkun që është hasë në praktik në sistemin juridik të Kosovës. Kjo është nismë me mirë dhe si udhëzim i plotëson më shumë këtë kornizë ligjore”, tha Jashari.
Jashari thotë se duhet ende punë që të shihen rezultate në praktikë.
“Nëse flasim për pjesën praktike të kësaj ka ende shumë punë me u bë. Me ligjin bazë fëmijët mund të angazhohen në punë nga 15 vjeç deri në 18, nuk guxojnë të angazhohen nën moshën 15 vjeçare. Nëse angazhimi i tyre ndodh nuk guxojnë me qenë forma te rrezikshme që e kërcënojnë shëndetin dhe mirëqenien por duhet me qenë punë që i përshtaten që nuk e pengojnë zhvillimin dhe edukimin e fëmijëve”, tha Jashari.
Ndërkaq, si shkak i daljes në rrugë, shumë fëmijë e kanë të pamundur ta ndjekin edhe shkollimin. Në strategjinë shtetërore për rininë për vitin 2024 – 2032, thuhet se rreth 58 për qind e fëmijëve nga komunitetet rom, ashkali e egjiptian nuk vijojnë fare shkollimin e mesëm të lartë. Ndërsa atë të mesëm të ulët e ndjekin vetëm 20 për qind prej tyre.
