Baleti në Kosovë ka një histori të pasur, edhe pse jo shumë të gjatë krahasuar me vendet e tjera evropiane. Ai ka lindur dhe është zhvilluar në kushte shpeshherë të vështira politike e shoqërore, por megjithatë ka arritur të krijojë identitetin e vet artistik dhe kulturor.
Baleti në Kosovë nisi të marrë formë në mënyrë më të organizuar në fund të viteve 1960 dhe fillim të viteve 1970, me themelimin e institucioneve kulturore në Prishtinë.
Një moment kyç ishte formimi i Baletit të Kosovës në kuadër të Teatrit Kombëtar të Kosovës, ku për herë të parë u bë një përpjekje serioze për ta sjellë këtë art në skenën kosovare.
Mandej, një numër balerinësh dhe koreografësh shqiptarë u formuan në ish-Jugosllavi, veçanërisht në shkollat e baletit në Zagreb dhe Beograd, dhe u kthyen për të ndihmuar në ndërtimin e skenës vendore.
Kjo periudhë ishte sfiduese për shkak të krizës politike dhe sociale që përfshiu Kosovën, por edhe një periudhë e rritjes artistike.
U vendosën shfaqje të para serioze të baletit klasik dhe modern. Një ndër figurat kyçe të kësaj kohe ishte Ahmet Brahimaj, një nga koreografët dhe balerinët e parë shqiptarë.
Pas vitit 1999, Baleti Kombëtar i Kosovës rifilloi punën në mënyrë më të pavarur dhe dinamike. Më pas u themelua trupa e parë profesioniste e baletit në Kosovë, e përbërë nga artistë të rinj, shumë prej të cilëve u arsimuan jashtë vendit.
U sollën në skenë vepra të koreografëve ndërkombëtarë dhe bashkëpunime me trupa të huaja.
Baleti shqiptar në rajon dhe më gjerë
Baleti në Shqipëri ka nisur më herët, me themelimin e Teatrit të Operas dhe Baletit në vitin 1950. Shfaqja e parë baletike ishte “Halili dhe Hajria”, më 1963.
Ndërkohë koreografët si Panajot Kanaçi, Agron Aliaj, Gjergj Prevazi etj., kanë pasur ndikim edhe në Kosovë.
Ka shumë balerinë shqiptarë që performojnë në teatrot më të njohur botërorë: në Gjermani, Itali, SHBA, Francë etj. Emra të njohur përfshijnë Kledi Kadiu (Itali), Erald Brataj, Adrian Hila, dhe të tjerë.
Ndryshe, Baleti Kombëtar i Kosovës është një institucion i njohur kombëtar që zhvillon veprimtari të rregullta, duke përfshirë balet klasik, bashkëkohor dhe eksperimental.
Mes tjerash ka një publik gjithnjë e më të interesuar, dhe po rritet gjenerata e re e balerinëve nëpër shkolla private të baletit.
