Vendet e rajonit të Ballkanit Perëndimor duhet të ndërmarrin veprime të nevojshme për t’u mbrojtur nga sulmet e ndryshme kibernetike.
Kështu u tha në panelin e fundit të Samitit të Kosovës për Paqe dhe Demokraci me temën “Siguria kibernetike në Ballkanin Perëndimor: Tendencat aktuale dhe drejtimet e ardhshme”.
Eksperti i sigurisë kibernetike, Hekuran Doli, ka folur mbi rëndësinë e mbrojtjes nga sulmet kibernetike dhe ndikimin e inteligjencës artificiale.
“Në kohë ka pasur ndryshime të rëndësishme, duke përfshirë inteligjencën artificiale, e cila ka ndryshuar mënyrën se si ne e perceptojmë informacionin digjital dhe internetin. Njerëzit gjithnjë e më shumë po mbështeten në inteligjencën artificiale në modele të mëdha gjuhësore për t’u informuar dhe për të përpunuar detyrat e përditshme. Por, inteligjenca artificiale ka ekzistuar le të themi 10 vjet ndoshta, dhe u përhap në dy vjetët e fundit, kështu që është një industri shumë e brishtë në krahasim me industrinë e softuerit, e cila ka ekzistuar për 50 vjet. Veçanërisht rajoni ynë nuk ka bërë shumë për t’u mbrojtur nga sulmet kibernetike dhe ekziston problemi i bashkëpunimit midis sektorit publik dhe privat”, ka thënë Doli.
Filip Stojanovski nga fondacioni “Metamorfoza”, ka folur mbi rëndësinë e sigurisë kibernetike në transformimin digjital dhe rolin e saj në shoqëri.
“Siguria kibernetike është njëra ndër prioritetet kryesore në transformimin digjital. Të gjitha konkluzionet tona që çojnë këtu, se cilat janë problemet si në fushën e dezinformimit, ashtu edhe në fushën tuaj të mbivendosur të sigurisë kibernetike, është se kemi të bëjmë me çështje sistematike që duhet të trajtohen në nivel sistematik. Pra, duke përdorur një qasje të shoqërisë së tërë, ku të gjithë sektorët e shoqërisë do të punonin së bashku, dhe duke përfshirë arsimimin mediatik që të konsiderohet jo vetëm i lidhur me median, por si pjesë e një fushe më të gjerë të edukimit digjital dhe që përfshin edukimin për sigurinë kibernetike në thelb”, ka thënë Stojanovski.
Ekspertja e politikave digjitale dhe inovacionit Qendra e Shkencës dhe Inovacionit për Zhvillim/Themeluese, Rrjeti i Grave Shqiptare në STEM, Orkidea Xhaferaj ka folur mbi arsyet e sulmeve të ndryshme kibernetike.
“Ka nga ata që janë të interesuar të bëjnë një lojë, kështu që ata sulmojnë këdo, nuk u intereson se cilat janë përkatësitë tuaja politike, apo në çfarë beson apo jo. Ata janë të rinj që thjesht po përpiqen të hakojnë një sistem apo diçka dhe të kenë ndikim në institucione të caktuara. Janë akterët shtetërorë të huaj që po organizojnë fushata dhe ne kemi dëgjuar shumë gjëra në të gjithë Ballkanin Perëndimor sa i përket sulmeve kibernetike… Ne flasim për kufizim, hapësira qytetare, përshkallëzim të dhunës, shohim dhunë nga lufta offline, nga bota fizike, duke reflektuar botën online. Dhe është bërë gjithnjë e më shumë një çështje e dhunës në botën digjitale duke u përshkallëzuar në botën fizike”, tha ajo. /kp
