Thonë se ‘heshtja është flori’ dhe tashmë shkenca duket se e mbështet këtë ‘urti të lashtë’ me të dhëna konkrete. Një studim i ri ka zbuluar se vetëm tre ditë heshtjeje të qëllimshme janë të mjaftueshme për të shkaktuar ndryshime të thella në trurin e njeriut, të krahasueshme me ato që ndodhin pas muajsh meditimi apo trajnimi intensiv kognitiv.
Një nga zbulimet më befasuese të studimit ka të bëjë me hipokampusin, zonën e trurit që merret me kujtesën. Pas vetëm tre ditësh heshtjeje të vazhdueshme, u vu re rritje e qelizave të reja nervore në këtë zonë, një fenomen që deri më sot mendohej se kërkonte ndërhyrje afatgjata. Ky proces i njohur si neurogjenezë është thelbësor për funksionin mendor dhe mbajtjen e memories në formë.
Efektet pozitive ishin edhe më të theksuara tek individët që ekspozohen rregullisht ndaj zhurmës ambientale, si banorët e qyteteve të mëdha apo punonjësit në mjedise me tinguj të fortë. Për këta persona, heshtja funksionoi si një detoksifikim i trurit, duke rikthyer balancën e brendshme dhe qartësinë mendore.
Në aspektin neurologjik, heshtja ndryshon aktivitetin e valëve të trurit, duke kaluar nga valët e shpejta beta (të lidhura me vigjilencën dhe stresin) në valët më të ngadalta alfa dhe teta, të cilat përkojnë me qetësinë, kreativitetin dhe përqendrimin. Brenda tre ditëve, pjesëmarrësit arritën në këto gjendje më lehtë dhe më shpejt.
Heshtja nuk ndikon vetëm në trurin racional, por edhe në atë emocional. Sipas studiuesve, ajo forcon komunikimin mes qendrave emocionale të trurit, duke rritur vetëdijen për shenjat e stresit dhe aftësinë për të reaguar më matur. Pjesëmarrësit raportuan humor më të qëndrueshëm, më pak shpërthime emocionale dhe rritje të qëndrueshmërisë, me efekte që vijuan edhe javë pas përfundimit të periudhës së heshtur.
Një tjetër efekt i habitshëm ishte mprehtësia shqisore. Gjatë testimeve, pjesëmarrësit treguan përmirësim të dukshëm në shikim, nuhatje, shije dhe ndjeshmëri ndaj prekjes. Sipas ekspertëve, kjo vjen si rezultat i rialokimit të burimeve të trurit, i cili në mungesë të stimujve të vazhdueshëm auditivë, i përqendron kapacitetet në perceptimin shqisor.
Një nga përfitimet më të qarta të heshtjes ishte rritja e performancës njohëse. Kujtesa e punës, aftësia për të mbajtur dhe përpunuar informacion në kohë reale – u përmirësua ndjeshëm. Pjesëmarrësit i zgjidhnin më shpejt problemet, kujtonin më lehtë detajet dhe bënin më pak gabime mendore.
Studime afatgjata pohojnë se periudhat e rregullta të heshtjes mund të ngadalësojnë plakjen e trurit dhe të zvogëlojnë dëmtimin nervor të shkaktuar nga stresi kronik.
Sipas studiuesve, dy orë qetësi në ditë, të ndara mes mëngjesit, pasditeve dhe mbrëmjeve, janë të mjaftueshme për të prodhuar efekte të matshme në funksionin e trurit dhe mirëqenien emocionale.
