Kryetari i Odës së Hotelerisë dhe Turizmit të Kosovës (OHTK), Hysen Sogojeva, ka deklaruar për Ekonomia Online se pavarësisht vështirësive ekonomike, politike dhe sociale, Kosova ka arritur të mbetet destinacion i kërkuar turistik, falë angazhimit të sektorit privat, duke shënuar rritje vjetore të turizmit nga 13 deri në 25 për qind.
Ai tha se çdo ngecje në Qeveri apo në institucionet qendrore dhe lokale ndikon drejtpërdrejt në sektorin privat, por sipas tij, bizneset kanë arritur ta përballojnë situatën.
Sogojeva theksoi se pa sektorin privat sot nuk do të kishte turizëm në Kosovë, duke shtuar se ky sektor ka arritur të neutralizojë ndikimet negative dhe të vazhdojë funksionimin, edhe pse me shumë vështirësi.
“Të drejtën me thënë, çdo ngecje që bëhet në Qeveri ose në institucionet qendrore e lokale, ajo ndikon dukshëm në sektorin privat, por megjithatë sektori privat e ka bërë të vetën gjithmonë. Mos me qenë sektori privat, nuk do të kishte as turizëm sot, e ka ndiku, por sektori privat e ka anuluar atë që të m madhen për me mujt me qëndru në këmbë. Edhe pse me shumë vështirësi por megjithatë po ecën”, tha ai.
Ai vlerësoi se Kosova, falë promovimeve dhe angazhimit të operatorëve të këtij sektori, është shndërruar në destinacion të kërkuar jo vetëm për turistët vendorë, por edhe për ata të huaj.
Sogojeva përmendi se festivale ndërkombëtare, si ai i Dua Lipës apo Dokufest, ndikojnë drejtpërdrejt në rritjen e numrit të turistëve, duke thithur vizitorë nga rajoni dhe bota.
“Nëse fillojmë nga Agjencia e Statistikave del që kemi një rritje edhe përkundër kushteve dhe gjendjes që kemi ne sot në Kosovë si në aspektin ekonomik, si në aspektin politike e social, megjithatë Kosova falë njerëzve që merren me këtë sektor, me promovimet e veta e ka bërë të mundshme që të jetë destinacioni i kërkuar edhe për turistët jo veç vendor por edhe të jashtëm. Kështu që nëse marrim në bazë të statistikave, del që diku prej 13 deri 25 për qind kemi cdo vit rritje. Ka raste brenda muajve bjen ose rritet. Psh siç kemi pasë rast me festivalet ndërkombëtare që janë mbajt, ajo e Dua Lipa ose Dokufest, këtu në atë moment rritet për shkak se ato festivale marrin shumë, apo të themi thithin turistë nga rajoni e bota. Por nëse shikojmë në përgjithësi edhe përkundër kushteve që kemi, kemi një rritje, dhe ky është lajm i mirë për Kosovë”, tha ai.
Sogojeva e identifikoi rritjen e çmimit të energjisë elektrike si një nga sfidat kryesore për bizneset e turizmit, duke përmendur se rreth 1 mijë e 300 biznese ishin paraparë të kalonin në tregun e lirë të energjisë.
Ai paralajmëroi se rritjet e mundshme të çmimit të rrymës, veçanërisht për bizneset, paraqesin rrezik serioz për sektorin, sidomos jashtë Prishtinës.
“Sfidë tjetër është rritja e energjisë elektrike. Ne diku 1 mijë e 300 biznese ZRRE e ka parapa me shku ntë tregun e lirë. Pse? Ne kemi protestu, edhe Gjykata tani ka vendos në favor tonin. Kështu që rritja e çmimit të rrymës dhe pritet që edhe në mars do të ketë rritje, sidomos për biznese, kjo është një mund shumë i madh dhe sfidë të cilën, ndoshta kur në Prishtinë kanë filluar me hamend a me ekzistu apo jo hotel, restorante, e mos të flasim për komuna të tjera, kur e dimë që kryeqendra është baza kryesore e zhvillimit”, tha ai.
Ai kërkoi bashkëpunim më të ngushtë me komunat, duke thënë se vendimet që merren pa konsultim me sektorin e turizmit nuk japin rezultate të mira, pasi sipas tij, Oda e njeh më së miri gjendjen reale në terren.
Sogojeva bëri të ditur se në takimet me akterë politikë, kërkesa kryesore e Odës ka qenë ulja e TVSH-së nga 18 për qind, duke theksuar se vendet e rajonit, si Maqedonia e Veriut dhe Shqipëria, aplikojnë norma prej 6 deri në 7 për qind.
“E para që është, është që ne duam bashkëpunim me ato komuna për arsye se cdo vendim që merret pa u konsultuar me ne, nuk del vendim i mirë sepse ne e dimë gjendjen reale si ekziston në terren. Qysh është sektori i turizmit dhe lirisë në teren. Ne e dimë sepse për atë dhe jemi themeluar dhe dimë gjendjen faktike. Edhe në këto zgjedhje ne kemi pasë takime me disa njerëz të cilët kanë kërkuar me u taku me ne, dhe kërkesa e parë e jona është që në takimin e parë që do të kemi me ministrin e financave TVSH-ja duhet me u zbrit. TVSH-ja sot është 18 për qind, TVSH-ja duhet me u zbrit sepse krejt rajoni, duke filluar nga Maqedonia e Shqipëria e kanë 6 deri në 7 për qind. Pse ne me pas 18 për qind. Dhe takimet që kemi pasë me ish ministrat që janë sot ua kemi shpjegu, a keni argument apo diçka pse vec ne e kemi 18 për qindëshin?”, tha ai.
Ai ngriti shqetësimin edhe për mungesën e kapaciteteve institucionale në fushën e turizmit, duke theksuar se me vetëm një zyrtar për promovim në kuadër të KIESA-s, zhvillimi i turizmit është i pamundur.
“E dyta- Në një departament turizmi dhe me një persona ë punon në KIES që është për promovim të turizmit, nuk ka turizëm. E dimë që departamenti merret me hartimin e politikave, ndërsa është ajo KIESA që merret me promovim por ka vetëm një zyrtar. unë nuk ka mjete të informimit që nuk e kam thënë. Pa agjencion kombëtar nuk ka zhvillim të turizmit sepse është baza e promovimit të vlerave pavarësisht a janë natyrore, kulturore apo historike”, tha ai.
Sogojeva foli edhe për rritjen e çmimeve të produkteve bazë, duke thënë se sektori i turizmit nuk ka hapësirë për rritje të çmimeve pa rrezikuar humbjen e klientelës. Ai theksoi se balancimi mes kostove dhe çmimeve është sfidë e madhe për bizneset e këtij sektori.
“Ne përveç që do të kërkojmë TVSH-në me zbrti ne do të kërkojmë që edhe për produktet bazë të ketë konsdieratë shtetit. Nëse e krahasojmë para katër vitesh, sa është ble një kilogramë kafe dhe sa blihet sot. Nëse sot pronarët, gjegjësisht sektori shkon dhe e ngrit çmimin dyfish, ty të del një kafe 2 euro e gjysmë, nëse e bën kafen 2 euro e gjysmë, klientela bie. Nëse kemi parasysh krejt këto rritjet e çmimeve, megjithatë ky sektor nuk guxon dhe nuk ka mundësi me i rrit sepse e humb klientelën. Sepse të turizmi, është sikurse lulja, nëse i qetë shumë ujë ajo dëmtohet, nëse e le pa ujë prapë dëmtohet. Duhet me gjet një mesatare dhe kjo është bajagi sfidë për ata”, tha ai.
Sogojeva bëri të ditur se Oda e Hotelerisë dhe Turizmit ka shënuar disa suksese këtë vit, përfshirë kandidaturën për anëtarësim në Këshillin Social Ekonomik të Evropës, themelimin e Forumit Ekonomik të Sektorit Privat në nivel të Kosovës, si dhe përfshirjen në struktura të reja përfaqësuese në fushën e punës, ku Oda do të ketë rol aktiv dhe drejtues.
“Këtë vit jemi me disa suksese, dhe një nga to që mund të veçojë është se Oda e Turizmit është kandidat për anëtar në Këshillin e Evropës, Këshillin Social Ekonomik të Evropës për të cilën e kemi marrë konfirmimin. Pastaj siç e dini është lëshu dhe komunikata që është themeluar forumi ekonomik i sektorit privat në nivel të Kosovës ku marrin pjesë disa oda dhe aty është edhe Oda e truizmit që ka me dhënë kontribut. Ne tash kërkesat i kemi bërë si të përbashkëta, që me u ballafaqu direkt me ministrat e ardhshëm, me njerëz që besojmë, që mund të i kryejnë këto punë. Po ashtu ka korrespondua që është formuar dhe IL-ja që në kuadër të Kosovës, dmth sektorit të punës dhe aty edhe oda do të jetë përfaqësues dhe jo veç përfaqësues por edhe kryesues”, tha ai.
