Në Londër është përmbyllur Samiti i 12-të i Procesit të Berlinit, ku liderët e Ballkanit Perëndimor dhe përfaqësues të Bashkimit Evropian diskutuan për sigurinë, bashkëpunimin ekonomik dhe përshpejtimin e integrimit të rajonit në BE.
Në qendër të diskutimeve, Kosova ngriti çështjen e sigurisë dhe përgjegjësisë së Serbisë pas sulmit terrorist në Banjskë, duke kërkuar që Beogradi të mos trajtohet me tolerancë politike.
Kryeministri në detyrë i Kosovës, Albin Kurti, tha se përparimet demokratike në Kosovë po zhvillohen “nën hijen e kërcënimeve dhe agresionit të vazhdueshëm” nga Serbia, ndërsa kërkoi veprim të prerë ndërkombëtar ndaj atyre që cënojnë stabilitetin e rajonit.
“Fqinjit tonë armiqësor në veri nuk duhet t’i lejohet të veprojë me pandëshkueshmëri, sepse kjo dërgon një sinjal të rrezikshëm se sulmet ndaj sovranitetit dhe integritetit territorial të Kosovës mund të mbeten të pa ndëshkuara,” tha Kurti.
Ai rikujtoi sulmin e 24 shtatorit 2023 në Banjskë të Zveçanit, ku u vra një pjesëtar i Policisë së Kosovës, dhe theksoi se organizatori i njohur i sulmit, Milan Radoiçiq, ende nuk është dorëzuar drejtësisë. Sipas Kurtit, heshtja ndaj këtij rasti “e inkurajon Beogradin të vazhdojë me provokime”.
Në fjalën e tij, Kurti kërkoi një unitet më të fortë evropian, duke theksuar se Ballkani Perëndimor duhet të bëhet pjesë e plotë e strukturave të sigurisë dhe të BE-së.
“Ballkani Perëndimor ndodhet gjeografikisht brenda kufijve të BE-së dhe NATO-s, por gjysma e vendeve tona mbeten jashtë këtyre strukturave. Kjo krijon një boshllëk të rrezikshëm që e shfrytëzojnë ndikimet ruse dhe kineze,” tha ai, duke shtuar se Britania e Madhe mund të luajë rol kyç në përmbylljen e këtij boshllëku.
Në Samit morën pjesë udhëheqësit e gjashtë vendeve të Ballkanit Perëndimor – Kosova, Shqipëria, Serbia, Maqedonia e Veriut, Mali i Zi dhe Bosnja e Hercegovina – si dhe përfaqësues të BE-së, Francës, Gjermanisë dhe Mbretërisë së Bashkuar.
Kosovën e përfaqësoi kryeministri Kurti, ndërsa Shqipërinë kryeministri Edi Rama, i cili ndau fotografinë familjare të liderëve me mbishkrimin “Samiti i Liderëve të Ballkanit Perëndimor, Londër 2025”.
Kryeministri britanik Keir Starmer, nikoqir i takimit, e cilësoi Ballkanin Perëndimor si “pikën ku testohet siguria e Evropës” dhe kërkoi përkushtim të përbashkët në luftën kundër ndikimit rus dhe kontrabandës ndërkufitare.
“Rajoni është përshkruar si udhëkryq i Evropës, por shpesh ka qenë vendi ku testohet siguria e kontinentit tonë,” tha Starmer në hapje të samitit.
Procesi i Berlinit, i nisur në vitin 2014 nga kancelarja e atëhershme gjermane Angela Merkel, synon të forcojë bashkëpunimin mes vendeve të Ballkanit Perëndimor dhe t’i afrojë ato drejt Bashkimit Evropian.
Nga gjashtë vendet e rajonit, vetëm Kosova mbetet ende pa statusin e vendit kandidat për BE, ndërsa institucionet evropiane kanë theksuar nevojën për zbatim të marrëveshjeve ekzistuese dhe forcim të bashkëpunimit rajonal.
Në komunikatën përfundimtare të Ministrisë së Jashtme të Britanisë së Madhe u theksua se diskutimet u përqendruan në stabilitetin, sigurinë dhe zhvillimin ekonomik të rajonit, me theks të veçantë në luftën kundër migracionit të paligjshëm dhe kontrabandës.
