Në mendjen e secilit prej nesh ekziston një zë i brendshëm që ndonjëherë është më i ashpër se çdo kritik tjetër. Ai na kujton gabimet, na vë në dyshim dhe shpesh na pengon të ecim përpara. Ky është dialogu i ashtuquajtur “negative self-talk” mënyra se si flasim me veten në momentet kur ndjejmë frikë, pasiguri apo dështim.
Por, sipas psikologëve, ky zë i brendshëm nuk është gjithmonë armik. Nëse mësojmë ta dëgjojmë me vëmendje dhe ta kuptojmë, ai mund të shndërrohet në udhërrëfyes për rritje personale. “Negative self-talk” nuk duhet të heshtet, por të përkthehet. Në vend që të thuash “nuk jam mjaftueshëm i mirë”, pyet veten “çfarë mund të bëj ndryshe herën tjetër?”. Kështu, kritika shndërrohet në vetëdije.
Psikologët theksojnë se ky proces fillon me vetëvëzhgim. Kur vëren mendimet e përsëritura negative, mos i shtyp, por emërto. Të thuash “po, jam duke menduar në mënyrë kritike ndaj vetes” është hapi i parë drejt kontrollit. Kur një mendim del në dritë, ai humb fuqinë e fshehtë që ushtron në hije.
Një tjetër mënyrë është ta kthesh vetëkritikën në motivim realist. Në vend që ta përdorësh për të ndëshkuar veten, përdore si sinjal për përmirësim. Mendimet si “duhet të isha më i përgatitur” mund të bëhen udhërrëfyes për herën tjetër, nëse i shoqëron me veprim konkret: “Do të përgatis më mirë planin për nesër”.
Sipas specialistëve të shëndetit mendor, ndryshimi i gjuhës së brendshme ndikon drejtpërdrejt në mënyrën si ndjehemi. Kur flet me veten si me një mik, jo si me një armik, truri reagon ndryshe: zvogëlon stresin, rrit përqendrimin dhe përmirëson qëndrueshmërinë emocionale.
Në fund, “negative self-talk” nuk është diçka që duhet eliminuar, por kuptuar. Ai është një pasqyrë e frikërave, perfeksionizmit dhe pritshmërive tona. Duke mësuar ta dëgjojmë me vetëdije, ne e kthejmë kritikën në forcë, ankthin në qartësi dhe dyshimin në shtysë për rritje.
