Ngrohja globale po i kthen akuariumet e Tokës në një vaskë të nxehtë.
The Blob – jo antagonisti mishngrënës ameboid alien nga një histori fantastiko-shkencore e viteve 1950, por diçka shumë më e keqe – zuri titujt kryesorë midis viteve 2013 dhe 2016 si një valë e nxehtë detare jashtëzakonisht shkatërruese në Paqësorin verilindor. Ndërsa ujërat në brigjet perëndimore të SHBA u ngrohën, ekosistemet u përmbysën, shkëmbinjtë koralorë u zbardhën masivisht dhe mbi një milion zogj u gjetën të ngordhur në të gjithë Amerikën e Veriut.
Tani, studime të reja sugjerojnë se mund të ketë qenë vetëm maja e ajsbergut. Jo vetëm që shkencëtarët e NOAA, Administrata Kombëtare Oqeanike dhe Atmosferike, kanë gjetur prova të valëve të të nxehtit detar në fund të oqeanit, por duket se këto versione më të thella kanë një efekt më shqetësues sesa të ngjashmit e tyre të regjistruar më parë si The Blob: ato zgjasin më shumë, mund të shkaktojnë ngrohje më drastike dhe ndonjëherë ndodhin me pak ose aspak dëshmi të ngrohjes në sipërfaqe.
Këto ndikime kanë potencialin të jenë katastrofike – si për ekosistemet detare, ashtu edhe për industritë që mbështeten në to. Ndërsa oqeanet e botës mund të mos jenë ato që na vijnë në mendje kur marrim parasysh viktimat më të prekura të ngrohjes globale, ata në fakt janë përgjegjës për thithjen e rreth 90 për qind të nxehtësisë së tepërt të gjeneruar nga emetimet e karbonit të prodhuar nga njeriu.
Si i tillë, oqeani po ngrohet më shpejt se mesatarja e planetit, duke u rritur në temperaturë me rreth 1.5°C gjatë shekullit të kaluar – me valët e të nxehtit detar 50 për qind më të shpeshta vetëm në dekadën e fundit.
Dhe me humbjet financiare vetëm për shkak të The Blob që arrijnë në rreth 200 milionë dollarë sipas disa vlerësimeve, nuk është çudi që ka pasur interes të madh për monitorimin e valëve të të nxehtit detar gjatë viteve të fundit – pavarësisht shqetësimit thjesht ekologjik – por kjo është hera e parë që shkencëtarët kanë arritur të shkojnë aq thellë.
Tani është e qartë se duhet t’i kushtojmë më shumë vëmendje fundit të oqeanit, ku jetojnë disa nga speciet më të vlefshme dhe mund të përjetojnë valë të nxehti krejt të ndryshme nga ato në sipërfaqe. / bota.al
