Ka raste kur arti nuk lind nga frymëzimi, por nga rrëmuja. Një dorë që rrëshqet mbi kanavacë, një notë që del jashtë ritmit, një dritë që futet në kornizë pa u ftuar dhe papritur, diçka ndodh. Një “aksident artistik”. Ai moment kur e papritura nuk prish gjithçka, por e shpik nga e para.
Historia e artit është plot me këto lloj fatkeshish të bukura. Jackson Pollock, për shembull, s’kishte menduar të shpikte stilin e tij kaotik. Thjesht i ra boja nga furça. Në vend që të mërzitej, vazhdoi ta derdhte me qëllim. Dhe nga një derdhje e paqëllimshme, lindi një epokë e re në pikturë. Një gabim që la gjurmë në galeri.
Në kinemanë botërore, disa nga momentet më të njohura janë prodhim i rastësisë. Heath Ledger në “The Dark Knight” duartrokiti shpërthimin e spitalit sepse efekti special ndodhi me vonesë, improvizim total, që u kthye në ikonë. Leonardo DiCaprio, në “Titanic”, nuk kishte asnjë rresht të shkruar për “I’m the king of the world!”. Ai e tha në moment, i mbërthyer nga era dhe adrenalina dhe kamera e kapi përjetësisht.
Muzika nuk mbetet pas. Michael Jackson e mbajti në këngën “Billie Jean” një tingull teknik që inxhinieri deshi ta fshinte. Ai e la. Dhe ai detaj e bëri ritmin unik. Coldplay gjetën melodinë e “The Scientist” kur pianisti goditi gabimisht një akord. Ajo që duhej të ishte një “oops”, u bë refren që miliona veta e ndjejnë në zemër.
Në fakt, çdo aksident artistik është një kujtesë e vogël se kontrolli nuk është gjithçka. Bukuria shpesh lind kur njeriu lejon botën të ndërhyjë në krijimin e tij. Kur nuk frikësohesh nga rrëmuja, por e sheh si bashkëpunëtore.
Sepse arti, si jeta, është më interesant kur nuk shkon sipas planit. Dhe ndoshta mrekullitë më të mëdha ndodhin pikërisht atëherë kur mendon se e ke prishur gjithçka por në të vërtetë, sapo ke bërë diçka që askush tjetër s’mund ta kishte bërë njësoj.
