Ushqimet e yndyrshme, produktet e përpunuara, erëzat dhe alkooli rrisin rrezikun e sulmeve dhe përkeqësojnë simptomat
Guri në tëmth, përfaqëson depozita të forta që formohen në fshikëzën e tëmthit, një organ i vogël nën mëlçi që ruan tëmthin. Tëmthi ndihmon në tretjen e yndyrave dhe, kur përbërja e tij prishet për shkak të përqendrimit të rritur të kolesterolit, bilirubinës ose lëvizshmërisë së ulët të fshikëzës së tëmthit, ndodh formimi i gurëve.
Edhe pse simptomat mund të ndryshojnë, duke përfshirë dhimbje në pjesën e sipërme të djathtë të barkut, të përziera, fryrje dhe çrregullime tretjeje, ushqimi luan rol kyç në parandalimin e përkeqësimit të gjendjes dhe shfaqjes së sulmeve të fshikëzës së tëmthit.
Dieta e duhur te gurët në tëmth kryesisht nënkupton uljen e marrjes së ushqimeve që stimulojnë sekretim të shtuar të tëmthit, rrisin nivelin e kolesterolit në gjak ose e mbingarkojnë mëlçinë dhe pankreasin.
1. Ushqimet e yndyrshme dhe të skuqurat
Ushqimet me shumë yndyrë janë armiku më i madh për personat me gurë në tëmth. Këtu përfshihen:
Mishrat e yndyrshëm: proshuta, salsiçet, mishrat e pjekur, viçi ose derri me shumë yndyrë.
Ushqimet e skuqura: patate të skuqura, kore të skuqura.
Ushqimi i shpejtë: hamburgerë, pica, krofne e të ngjashme.
Pse duhet shmangur: Ushqimet e yndyrshme stimulojnë fshikëzën e tëmthit që të tkurret fuqishëm për të tretur yndyrën. Te personat me gurë në tëmth, këto kontraksione mund të shkaktojnë sulm tëmthi, i cili shfaqet me dhimbje të forta barku, të përziera, të vjella dhe madje temperaturë.
2. Ushqimet e pasura me kolesterol
Gurët në tëmth më së shpeshti formohen nga kolesteroli, prandaj ushqimet e pasura me të mund ta përkeqësojnë gjendjen:
E verdha e vezës
Djathërat dhe ajkat e yndyrshme
Gjalpi dhe margarina me përmbajtje të lartë të yndyrave trans
Pse duhet shmangur: Marrja e tepërt e kolesterolit rrit rrezikun e formimit të kristaleve në tëmth, duke çuar në rritjen e gurëve ekzistues dhe komplikime të mundshme.
3. Ushqimet pikante dhe të djegës
Ushqimet e djegës si specat djegës, salcat pikante, kerri dhe erëza të ngjashme mund ta përkeqësojnë gjendjen.
Pse duhet shmangur: Ushqimi pikant mund të irritojë fshikëzën e tëmthit dhe të shkaktojë ngërçe, duke rritur rrezikun e sulmit tëmthor. Mund të shkaktojë gjithashtu urth dhe refluks te personat me çrregullime ekzistuese të tretjes.
4. Pijet e gazuara dhe ato të ëmbëlsuara
Lëngjet me sheqer të shtuar, pijet e gazuara, pijet energjike dhe pijet e ëmbla:
Pse duhet shmangur: Sasia e madhe e sheqerit dhe ëmbëltuesve artificialë rrit nivelin e triglicerideve në gjak, çka kontribuon në prodhimin e kolesterolit në tëmth dhe rrit rrezikun e formimit të gurëve të rinj.
5. Produktet e përpunuara dhe të rafinuara
Buka e rafinuar, makaronat nga mielli i bardhë, brumërat me margarinë, ëmbëlsirat dhe biskotat industriale:
Pse duhet shmangur: Këto produkte kanë pak fibra dhe janë të pasura me sheqer dhe yndyra trans. Mungesa e fibrave ngadalëson tretjen dhe vështirëson qarkullimin e tëmthit, ndërsa yndyrat trans e mbingarkojnë mëlçinë.
6. Alkooli dhe pijet e gazuara me kafeinë
Alkooli, sasi të mëdha kafeje dhe pijet energjike:
Pse duhet shmangur: Alkooli irriton mëlçinë dhe rrit prodhimin e tëmthit, ndërsa teprica e kafeinës mund të stimulojë fshikëzën e tëmthit të tkurret duke shkaktuar dhimbje te personat me gurë.
7. Teprica e produkteve të qumështit me shumë yndyrë
Qumësht i plotë
Ajka
Djathëra të yndyrshëm
Pse duhet shmangur: Yndyrat në këto produkte kërkojnë më shumë tëmth për t’u tretur; rritja e marrjes së tyre mund të nxisë sulme tëmthi.
Personat me gurë në tëmth është më mirë t’i përmbahen një diete me pak yndyrë, me shumë fibra dhe me bollëk perimesh, frutash, drithërash integrale dhe mishi ose peshku të ligët. Pirja e bollshme e lëngjeve, kryesisht ujit, gjithashtu ndihmon në shëndetin e sistemit biliar.
Shmangia e ushqimeve të pasura me yndyrë, kolesterol, erëza, produkte të përpunuara dhe alkool redukton rrezikun e sulmeve tëmthore dhe kontribuon në mbrojtjen e shëndetit të mëlçisë dhe fshikëzës së tëmthit.
Për ata që tashmë kanë gurë në tëmth, konsultimi me një gastroenterolog ose nutricionist mund të ndihmojë në krijimin e një plani ushqimor të personalizuar që redukton simptomat dhe rrezikun e komplikimeve.
