Jo çdo pëlhurë është ajo që pretendon të jetë. Termat si “eko-poliester” apo “lëkurë vegane” shpesh përdoren për të maskuar materiale që në të vërtetë janë thjesht plastikë. Ekspertët e modës së qëndrueshme theksojnë se është e rëndësishme të dimë se cilat fibra duhen shmangur dhe cilat janë alternativat më miqësore me mjedisin.
Cilat materiale duhen shmangur?
Shumica e specialistëve bien dakord se fibrat e prodhuara nga derivate të naftës janë më problematiket. Ato janë jo-biodegradueshme, me cilësi të ulët dhe lëshojnë mikroplastikë gjatë përdorimit.
-
Poliesteri i virgjër dhe akriliku janë ndër më të dëmshmit: prodhimi i tyre ka gjurmë të lartë karboni, ndot ujërat dhe çliron mikroplastikë sa herë që lahen.
-
Përzierjet e fibrave, si pambuku me poliester apo mëndafshi me poliester, e bëjnë riciklimin pothuajse të pamundur dhe rëndojnë ndikimin mjedisor.
Cilat janë materialet më të favorshme?
-
Liri: kërkon shumë pak ujë, nuk ka nevojë për pesticide, rritet edhe në toka të varfra dhe bëhet më i butë me kohën.
-
Pambuku organik dhe leshi: sidomos kur mbajnë certifikime si GOTS (Global Organic Textile Standard).
-
Viskozat e qëndrueshme si Tencel apo EcoVero: prodhohen me procese më pak ndotëse se viskoza e zakonshme.
-
Circulose: një fibër e re, e krijuar 100% nga mbetje të ricikluara të pambukut.
Poliesteri – fajtori kryesor?
Rreth 57% e fibrave të prodhuara globalisht janë poliester. Arsyeja është e thjeshtë: është i lirë dhe imiton materiale më premium. Por, ky material ka kosto të lartë mjedisore:
-
Prodhohet nga nafta.
-
Nuk lejon frymëmarrjen e trupit.
-
Shpërbëhet vetëm pas qindra vitesh, duke çliruar toksina në tokë dhe ujë.
Si të mos biem pre e mashtrimeve?
Gjithmonë kontrolloni etiketën: nëse shkruhet “fibër natyrale”, por përzierja përmban poliester, najlon apo akrilik, atëherë nuk është plotësisht e qëndrueshme. Termat si “eko-poliester” apo “lëkurë vegane” shpesh nuk janë tjetër veçse mënyra për të emërtuar plastikën në forma të tjera.
