Disa vjet më parë, macet jetonin në Ishujt Ogasawara në Japoni dhe gjuanin pëllumba pylli me kokë të kuqe, një specie pëllumbash që jeton ekskluzivisht në ato ishuj.
Është një zog me madhësi mesatare, rreth 40 centimetra i gjatë. Numri i tyre ra ndjeshëm në fund të shekullit të 20-të për shkak të shpyllëzimit dhe grabitjes nga macet. Në vitin 2008, numri i tyre ra nën 80 dhe specia ishte në prag të zhdukjes.
Kur filluan të largonin macet nga ishulli në vitin 2010, pëllumbat e egër me kokë të kuqe u rikthyen nga pragu i zhdukjes. Midis viteve 2010 dhe 2013, ata kapën 131 mace, duke e ulur numrin e tyre në më pak se 20. Gjatë së njëjtës periudhë, numri i përgjithshëm i pëllumbave të vëzhguar u rrit nga 111 në 966 të rritur dhe nga nëntë në 189 zogj të vegjël.
Ezistenca e jashtëzakonshme e zogut
Shërimi jashtëzakonisht i shpejtë i pëllumbave ka tërhequr vëmendjen e studiuesve nga Universiteti i Kiotos.
“Shumica e specieve, numri i të cilave bie në nivele kaq të ulëta, vuajnë nga bashkimi brenda familjes, i cili grumbullon mutacione gjenetike të dëmshme. Kjo e bën të vështirë rikuperimin, madje edhe me masa intensive konservimi”, shpjegon Daichi Tsujimoto, autori kryesor i një studimi të ri, të botuar në revistën Communications Biology, që analizon rikuperimin e kësaj specie.
Megjithatë, pëllumbi i egër kokëkuq i ka tejkaluar të gjitha pritjet. Prandaj, shkencëtarët donin të hetonin arsyet gjenetike për një rezistencë të tillë. Ata krahasuan të gjithë gjenomet e pëllumbave të egër kokëkuq si të atyre të egër ashtu edhe të atyre të robëruar, si dhe popullatat e egra të nënllojeve më të përhapura japoneze. Ata matën shkallën e kryqëzimit brenda familjes dhe ngarkesën gjenetike (numrin e mutacioneve të dëmshme) në të dyja speciet, raporton BBC Wildlife Magazine.
Rezultatet ishin të habitshme. Pëllumbat e egër me kokë të kuqe kishin më pak mutacione të dëmshme sesa të afërmit e tyre më të përhapur. Kjo sugjeron që rezistenca e tyre gjenetike është rezultat i mbijetesës afatgjatë si një popullatë e vogël dhe e izoluar para mbërritjes së njerëzve, shpjegoi udhëheqësi i ekipit Yuji Isagi.
Gjatë shekujve, procesi i inbredimit gradual ka pastruar gjenomin e tyre nga mutacionet e dëmshme. Ky proces njihet si pastrim gjenetik. Ai u ka lejuar zogjve të mbijetojnë më lehtë pasi popullatat u shkatërruan nga grabitqarët dhe të riprodhohen më shpejt kur kërcënimi është hequr.
“Kjo histori unike evolucionare u ka dhënë qartë zogjve një qëndrueshmëri që nuk e shohim te speciet e tjera të rrezikuara”, shton Isagi.
Studimi sfidon bindjen e përhapur gjerësisht se bashkimi brenda familjes e bën gjithmonë më të vështirë rikuperimin për shkak të ekspozimit ndaj mutacioneve të dëmshme. Në vend të kësaj, ai thekson se popullatat e vogla, në kushte të caktuara, mund të përshtaten gjenetikisht me kalimin e kohës dhe të mbijetojnë edhe rënie shumë të rënda të popullatës.
