Shtetet e Bashkuara të Amerikës kanë realizuar me sukses fluturimin e parë të një aeroplani “të qetë”, i aftë të udhëtojë me shpejtësi më të madhe se ajo e zërit, një hap i rëndësishëm në zhvillimin e teknologjisë ajrore të së ardhmes.
Ky projekt përfaqëson një arritje të madhe për shkencën dhe inxhinierinë amerikane, duke kombinuar inovacionin me qëllimin për të bërë fluturimet supersonike më të pranueshme dhe më miqësore ndaj mjedisit.
NASA, në bashkëpunim me kompaninë e njohur Lockheed Martin, ka kryer me sukses testet e para të avionit eksperimental X-59. Ky aeroplan është projektuar për të eliminuar tingullin e fortë “boom” që krijohet zakonisht kur një aeroplan kalon shpejtësinë e zërit. Falë dizajnit të veçantë aerodinamik dhe teknologjive të avancuara të kontrollit të zërit, X-59 synon të prodhojë vetëm një zhurmë të butë, të ngjashme me një trokitje e lehtë në distancë.
Ky aeroplan unik është ndërtuar si një prototip i vetëm dhe shërben si një platformë kërkimore për të testuar mundësitë e rikthimit të fluturimeve pasagjerësh supersonike, të cilat u ndërprenë që prej ndalimit të “Concorde” në fillim të viteve 2000, raporton reuters.
🚀 The US has unveiled the first flight of a “quiet” aircraft capable of flying faster than the speed of sound
NASA and Lockheed Martin conducted the first tests of the experimental X-59. The aircraft was built as a one-of-a-kind prototype and could pave the way for the return… pic.twitter.com/TOmaucwLgo
— NEXTA (@nexta_tv) October 29, 2025
Nëse testet rezultojnë të suksesshme, X-59 mund të hapë një epokë të re në udhëtimet ajrore, duke mundësuar që njerëzit të udhëtojnë shumë më shpejt midis kontinenteve, për shembull, nga Nju Jorku në Londër për më pak se katër orë.
Sekretari Amerikan i Transportit, Sean Duffy ka theksuar se ky projekt forcon udhëheqjen e SHBA-së në fushën e aviacionit dhe inovacionit teknologjik, duke theksuar se synimi nuk është vetëm të arrihet shpejtësia, por edhe të përmirësohet përvoja e udhëtimit për publikun. Sipas tij, X-59 mund të ndryshojë mënyrën se si njerëzit e perceptojnë udhëtimin ajror, duke e bërë atë më të qetë, më të shpejtë dhe më efikas.
NASA ka investuar mbi 500 milionë dollarë në zhvillimin e projektit X-59. Aktualisht, inxhinierët dhe shkencëtarët po punojnë për të analizuar të dhënat nga testet fillestare dhe për të përmirësuar më tej teknologjinë e reduktimit të zhurmës. Qëllimi përfundimtar është që, në të ardhmen, të lejohet fluturimi i avionëve supersonikë mbi tokë, diçka që sot është e ndaluar për shkak të ndotjes akustike që shkaktojnë këto lloj fluturimesh.
Nëse projekti X-59 përmbush pritshmëritë, ai mund të shënojë një revolucion të ri në historinë e aviacionit botëror, duke hapur rrugën për një epokë të re të fluturimeve të shpejta, të qeta dhe të qëndrueshme.
Airborne! The @NASA X-59 QueSST is making its first flight. The aircraft is uniquely shaped to fly supersonically without making a loud sonic boom. https://t.co/PWWsFcLJsk pic.twitter.com/d6vJMI5Hta
— Flightradar24 (@flightradar24) October 28, 2025
