Me dhënien e njëmbëdhjetë granteve rajonale në shumën totale prej 18,542,365 NOK (Kruna norvegjeze) dhe një shtesë prej 4,831,800 NOK për grante operative për organizatat e shoqërisë civile nga Maqedonia, Serbia dhe Mali i Zi, sot nisi konferenca rajonale dyditore “SMART Balkans – Shoqëria Civile për një Ballkan të lidhur Perëndimor” me temën “Paqja dhe prosperiteti në Ballkanin Perëndimor: Çfarë kërcënon rajonin dhe si të përdoren mundësitë”.
Fokusi i SMART Balkans është forcimi i demokracisë pjesëmarrëse dhe integrimit euroatlantik në Ballkanin Perëndimor, përmes forcimit të organizatave dhe rrjeteve civile në rajon dhe pjesëmarrjes së tyre më aktive në ndërtimin e një shoqërie paqësore dhe gjithëpërfshirëse, me synimin e zhvillimit të qëndrueshëm.
Konferencën e hapi ambasadorja e Mbretërisë së Norvegjisë për Serbinë, Malin e Zi dhe Maqedoninë e Veriut, Christine Melsom, e cila në fjalën e saj përshëndetëse bëri një pasqyrë për rëndësinë e shoqërisë civile në forcimin e bashkëpunimit rajonal ndërmjet shteteve të rajonit, me qëllim të arritjes së stabilitetit dhe prosperitetit në Ballkanin Perëndimor.
“Temat e diskutuara këtu sot janë thelbësore për Ballkanin Perëndimor dhe unë përgëzoj partnerët tanë nga SMART Balkans për punën e tyre të palodhshme në fuqizimin e shoqërisë civile për transformim dhe reforma në Maqedoninë e Veriut. Qeveritë dhe shoqëritë civile janë shtyllat e demokracisë. Dialogu i hapur kontribuon në debate publike gjithëpërfshirëse dhe të informuara, duke e çuar shoqërinë përpara. Duke rritur bashkëpunimin, ne mund të përshpejtojmë progresin për të mirën e të gjithë qytetarëve. Bashkëpunimi rajonal është gur-themeli për stabilitet dhe prosperitet. Marrëdhëniet e mira fqinjësore janë thelbësore për stabilitetin, paqen dhe zhvillimin ekonomik. Bashkëpunimi Nordik ka sjellë përfitime ekonomike, risi teknologjike dhe rritje të besimit te qytetarët. Mezi pres të shoh se si mund të zhvillohet një model për integrimin rajonal midis vendeve të Ballkanit Perëndimor për të zgjidhur sfidat ndërkufitare dhe për të krijuar besim”, tha ambasadorja Melsom.
Një Ballkan i qetë dhe i sigurt është i mundur vetëm nëse kemi një Ballkan të integruar. Është treguar shumë herë se proceset integruese për ne janë edhe procese të pajtimit brenda secilit prej vendeve tona, por edhe mes nesh, tha Ministrja e Mbrojtjes e RNM-së, Slavjanka Petrovska në konferencën e sotme rajonale SMART Balkans.
“Çështja e prosperitetit të Ballkanit Perëndimor, zhvillimi i tij, integrimi i vendeve të këtij rajoni, është një çështje që vlen edhe për Maqedoninë e Veriut dhe qytetarët e vendeve të rajonit e konsiderojnë atë prioritet. Ne themi se siguria nuk ka çmim, sepse vetëm kështu mund të ndërtojmë një shoqëri demokratike dhe të begatë që ofron një të ardhme për brezat tanë. Kur flasim për integrimin evropian të vendeve të Ballkanit Perëndimor, flasim për një Evropë të bashkuar, nuk mendojmë për Bashkimin Evropian vetëm si ide, po flasim për diçka që na udhëheq në jetën tonë të përditshme. Pra flasim për mundësinë që të punojmë së bashku si anëtarë të barabartë të Bashkimit Evropian”, theksoi ajo.
Për Marija Risteskën, drejtoreshë ekzekutive e Qendrës për Kërkime dhe Politikëbërje, në një kohë kur polarizimi i përgjithshëm i skenës globale ndikon drejtpërdrejt në dinamikën e sigurisë në Ballkanin Perëndimor, sektori civil luan një rol kyç në ndërtimin e elasticitetit dhe promovimin e paqes në rajon.
“Puna e tyre në promovimin e tolerancës, mirëkuptimit dhe unitetit bëhet jo vetëm një imperativ lokal, por një domosdoshmëri globale për të parandaluar efektet destabilizuese të ekstremizmit. Duke u angazhuar në mënyrë aktive me komunitetet lokale, duke mbrojtur iniciativat për ndërtimin e paqes dhe duke promovuar bashkëpunimin ndërkufitar, organizatat e shoqërisë civile vazhdojnë të krijojnë elasticitet kundër forcave përçarëse që burojnë nga polarizimi gjeopolitik. Prandaj, jemi veçanërisht krenarë që sot SMART Balkans do të ndaj 11 grante rajonale në vlerë prej 18,542,365 kruna norvegjeze”, tha Risteska.
Me dy sesione panelesh dhe dhjetëra folës, dita e parë e konferencës rajonale SMART Balkans u fokusua në temat “Paqja, stabiliteti dhe qeverisja e mirë si parakusht për prosperitetin ekonomik (dhe të tjera)” dhe “Ekstremizmi politik, etno-nacionalizmi dhe krimi i organizuar si kërcënim për paqen dhe prosperitetin”.
Qëllimi, siç u diskutua nga panelistët, është të theksohet roli i paqes dhe stabilitetit si faktorë kyç për prosperitetin ekonomik dhe social të rajonit të Ballkanit Perëndimor, në një mënyrë që flet për rolin e shoqërisë civile në të gjitha proceset dhe fazat e veprimit. . Paneli i dytë bëri një pasqyrë të arsyeve të rënies demokratike, rritjes së propagandës partiake, ekstremizmit politik dhe nacionalizmit si kërcënime për paqen, prosperitetin dhe demokracinë, duke dhënë mënyra të mundshme veprimi se si vendet e Ballkanit do të kundërshtonin ndikimin e tyre.
Projekti rajonal SMART Balkans i zbaton aktivitetet e tij kryesisht përmes programeve të granteve për përfshirjen dhe rrjetëzimin e organizatave të shoqërisë civile nga Maqedonia e Veriut, Bosnja dhe Hercegovina, Shqipëria, Kosova, Serbia dhe Mali i Zi për veprim të përbashkët. Gjatë ditës së parë të konferencës rajonale u ndanë gjithsej 11 grante rajonale për vendet e Ballkanit Perëndimor dhe 10 grante operative, 4 për organizata të shoqërisë civile nga Maqedonia e Veriut, 4 nga Serbia dhe 2 grante të tjera për organizata nga Mali i Zi.
Konferenca rajonale është pjesë e projektit SMART Balkans – Shoqëria Civile për Ballkanin Perëndimor të lidhur, i cili synon të kontribuojë në forcimin e demokracive pjesëmarrëse dhe integrimit euroatlantik në Ballkanin Perëndimor, dhe zbatohet në partneritet ndërmjet Qendrës për Promovimin e Shoqërisë Civile nga Bosnja dhe Hercegovina, Qendra për Kërkime dhe Politikëbërje nga Maqedonia e Veriut dhe Instituti për Demokraci dhe Ndërmjetësim nga Shqipëria. Projekti financohet nga Ministria e Punëve të Jashtme e Mbretërisë së Norvegjisë.
