Për dekada, ultrazëri është përdorur për të parë brenda trupit, por tani valët e zërit me frekuencë të lartë po shfaqin potencialin për të luftuar kancerin.
Zhen Xu, studente doktorature në Universitetin e Michigan-it, në fillim të viteve 2000 kërkonte një mënyrë për të shkatërruar indet e sëmura pa kirurgji invazive. Duke eksperimentuar me ultrazërin mbi zemrat e derrave, ajo pa se rritja e numrit të pulsimeve të ultrazërit jo vetëm e bënte tingullin më të durueshëm për kolegët, por gjithashtu shkatërronte indin më efektivisht, duke krijuar vrima në indin e zemrës brenda një minute.
Ky zbulim rastësor çoi në zhvillimin e histotripsisë, një teknikë që përdor ultrazërin për të shkatërruar tumorët pa nxehtësi dhe pa operacione invazive. Procedura krijon mikroflluska që shkatërrojnë indin e tumorit brenda mikrosekondash, ndërsa sistemi imunitar pastron mbetjet.
Në tetor 2023, FDA miratoi histotripsinë për trajtimin e tumoreve të mëlçisë. Një studim i vitit pasues tregoi sukses teknik në 95% të rasteve, ndërsa komplikimet janë të rralla dhe zakonisht përfshijnë dhimbje abdominale ose gjakderdhje të lehtë brenda trupit. Trajtimi është i shpejtë, pa dhimbje dhe shpesh pacientët mund të kthehen në shtëpi të njëjtën ditë. Seanca zgjat zakonisht 1–3 orë, dhe tumorët e vegjël kërkojnë vetëm një trajtim.
Ndryshe nga teknika e mëparshme HIFU, që përdor nxehtësi për të shkatërruar indet, histotripsi minimizon rrezikun për indet përreth dhe ofron rezultate të ngjashme pa efekte termike.
Përveç trajtimit të tumorëve, ultrazëri ka potencial për të përmirësuar shpërndarjen e barnave. Kur mikroflluskat injektohen në gjak dhe aktivizohen me ultrazër, ato mund të hapin përkohësisht barrierën gjak-tru, duke lejuar ilaçet të arrijnë tumoret e trurit. Gjithashtu, kjo teknologji mund të forcojë efektin e imunoterapisë, pasi tumoret e dëmtuar bëhen më të dukshme për sistemin imunitar.
Megjithatë, teknologjia ka kufizime: ultrazëri nuk depërton përmes kockave apo organeve që përmbajnë gaz, si mushkëritë, dhe ende nuk ka të dhëna afatgjata për rikthimin e kancerit pas trajtimit.
Histotripsi po shfaqet si një nga inovacionet më premtuese në luftën kundër kancerit, duke hapur rrugën për trajtime më të sigurta, më të shpejta dhe pa kirurgji invazive.
