Ka mijëra vjet që njerëzit e lidhin këngën e gjelit me lindjen e diellit. Thuhet se kur gjeli këndon, dita fillon. Por a e dini se gjeli nuk pret domosdoshmërisht rrezet e para të diellit për të kënduar?
Studiuesit kanë zbuluar se gjeli është një nga krijesat më të rregullta që ekzistojnë në natyrë. Edhe nëse mbahet në një vend krejtësisht të errët, pa asnjë rreze drite, ai përsëri këndon pothuajse në të njëjtën orë çdo ditë. Ky fenomen ka habitur shkencëtarët, të cilët e kanë quajtur gjelin një “alarm biologjik” të përsosur.
Sekreti qëndron tek një mekanizëm i brendshëm që quhet ritëm cirkadian. Është një orë biologjike që i udhëheq gjelat, njësoj siç e kemi edhe ne njerëzit. Ky ritëm ndjek ciklin natyral të ditës dhe natës, dhe i lejon gjelit të parashikojë se kur do të lindë dielli. Kështu, ai këndon përpara agimit, duke paralajmëruar se dita po nis.
Por kënga e gjelit nuk është vetëm një shenjë e kohës. Ajo ka një kuptim të thellë biologjik e shoqëror. Gjeli këndon për të shpallur territorin e tij, për të treguar forcën, dhe për të paralajmëruar gjelat e tjerë që të qëndrojnë larg. Në të njëjtën kohë, është edhe një mënyrë komunikimi me tufën, një shenjë se siguria dhe rendi janë nën kontroll.
E veçanta është se kjo sjellje nuk ka ndryshuar prej mijëra vitesh. Që nga kohët e lashta, njerëzit janë zgjuar me këngën e gjelit dhe e kanë parë atë si një simbol të një fillimi të ri. Në shumë kultura, gjeli përfaqëson shpresën, ringjalljen dhe ciklin e përhershëm të jetës.
Në ditët tona moderne, kur çdo njeri mbështetet tek ora e telefonit apo tek alarmet dixhitale, gjeli vazhdon të mbetet një dëshmi e gjallë e orës natyrore që funksionon me përpikëri. Dhe ajo çka e bën më të veçantë, është fakti që ky instinkt nuk varet nga teknologjia apo mjedisi, por është i ngulitur thellë në gjenet e tij.
Prandaj, herën tjetër kur të dëgjoni gjelin duke kënduar përpara agimit, kujtoni këtë kuriozitet. Ai nuk po reagon vetëm ndaj dritës, por po ndjek një orë të brendshme që ka rrahur me të njëjtin ritëm prej miliona vitesh. Një alarm i natyrës, i cili na kujton se jeta në Tokë ka ritmet e veta të padukshme – dhe se ndonjëherë, natyra është shumë më e saktë sesa teknologjia.
